שלום בערגער איז מציע פאַר דער יידישער וועלט אַז איידער זיי שרייבן וועגן שוויין פלו וואָלט געווען אַן ענין זיי זאָלן עפעס וויסן פונעם נושא. כדי ליישב את הארי וועל איך זאָגן אַז זיי שרייבן סך הכּל נאָך וואָס טויזנט אַנדערע שרייבערס האָבן געשריבן און דער פאַניק האָבן זיי נישט געשאַפט. דאָס איז אָבער פון אויבן אויף.
דער אמת איז אָבער אַז מיר היימישע יידן זענען נישט ממש נתפעל געוואָרן פון סוויין פלו באַלד אין אָנהייב. אמת, עס האָט דערגרייכט ביז דרום אַמעריקא, אייראָפע און אפילו ארץ ישראל. אָבער דאָס איז נישט פון די זאַכן וואָס בדרך כּלל אינטערסירט צו פיל אַ היימישער ייד און אַ ´השם ירחם´ מיט אַ ´לא עלינו´ קענען עס געווענדלעך אָפפטרן. ואם תאמר אַז אירע אין ניו יאָרק האָבן עס באַקומן? נו, איך מיין דו קענסט נישט אַ פסוק חומש ולכל בני ישראל היה אור במושבותם? און וועלכער קינד אין חדר ווייסט נישט פון מכּת דם אַז די מצרים האָבן געקויפט וואַסער ביי יידן, ממילא וואָס איז דען דער חידוש? מיר האָבן הבטחות פון זיידעס, און פאָרן פון ליזענסק קיין אומאַן דורך מיכלשטאַדט און מירון ממילא אל תירא עבדי יעקב, אל תירא תולעת יעקב און אנכי מגן לך. איך מיין איידס האָט מען אויך געזאָגט אַז עס וועט אויפעסן דער וועלט און ווי כנים אין מצרים האָט זיך עס אָפגעשטעלט ביי די היימישע זיפ קודס. ממש ווי די מופתים פון די שמטה פאַרמערס וואָס זען בעין דער ברכה קעגן זייערע שכנים, אַזוי זענען די כל המחלה אשר שמתי במצרים בל יראה ובל ימצא ביי די מדקדקים בקלה כבחמורה. און דאָ איז דאָך דאָ אַ קל וחומר בן בנו של קל וחומר ווייל מיר עסן נישט בשר חזיר כי מפריס פּרסה הוא והוא גרה לא יגר און מיר האַלטן אין חודש אייר וואָס איז ראשי תיבות אני יי רופאך.
דער חורבן איז אָבער נאָר אַז עס האָבן באַקומן, צי מען האָט נאָר אַזוי געזאָגט צי טאַקע, צוויי בחורים פון מירער ישיבה. מורי ורבותי, עלה המוות בחלוננו, בא בארמנותנו און דער מלאך המוות חשקט זיך אויך אָן אין די ווייסע העמעדלעך און שוואַרצע קאַפעליטשן. אָ, דאָ איז שוין ביטער ווי גאַל. זאָל זיין אַז די מבינים זאָגן אַז עס איז עטוואָס לייכטער פאַרשטעקט צו ווערן אויפן די באַן ווי פון אַ היימישן האַפּשו פונעם צווייטן זייט ים הגדול, אָבער וואָס ווייסן מבינים? דו מיינסט זיי ווייסן אַזויפיל? זיי זאָגן אַז דער וועלט ווערט וואַרעם און פונדעסטוועגן שרייען די קוטשמע סוחרים נישט פאַר קיין ביילאָויט. אָבער אַז היימישע בחורים כאַפן עס איז אַ גאַנץ אַנדער מעשה. ס´איז משלנו און מיר דאַרפן זיך פאַרבינדן מיט די היימישע דאָקטורים און איינרייסן וועלטן.
אָבער ווי נישט ווי בכל עצב יהיה מותר, אָדער ווי די גויים זאָגן יעדער וואָלקן האָט אַ זילבענער אונטערשלאַק. אַן אמתער ירא את דבר ה´ האָט אויך געשפירט אַ שטיקל נחת רוח, אַ סאָרט געפיל אַז הגם שאול בנביאים, מיר זענען אויך פון די מי ומי ההולכים. פאַרלאָז דיך אויף יידן אַז עס איז עפעס דאָ אויף דער וועלט צו באַקומן זענען זיי נישט ווייניקער מחותנים ווי אַ צווייטן. מיר זען אפשר אויס אַנדערש אָבער עס פעלט אונז גאָרנישט. מיר קומן מיר איבעראַל אָן. און נישט נאָר מיר קומן אָן מיר קענען אפשר קונה זיין דער גאַנצער מעשה מיט צוגעבן אַ נאָמן. מאַכן אַ מי שברך, טוישן פון חזיר צו מעקסיקע, און צומישן דעם בעל דבר ווי ערב ראש השנה מיטן שופר וישמעו העם ויראו אַז פון אַ חזרישן פלו קען מען אפילו א שטריימל מאַכן.
Beautiful. Thank you
השבמחק