אמן בכל כּחו

אודה ולא אבוש אַז שױן װאָכן לאַנג גײ איך נישט אין שול משבת לשבת. קײַן קרקפֿתא דלא מנח תפֿילין בין איך חלילה נישט, איך פֿאַרגין נישט דער באַשעפֿער ער זאָל מיר קענען אַזױ באַטיטלן. מאידך רבינו תם'ס תפֿילין האָב איך שױן נישט געלײגט אַ לאַנגע צײַט, אָבער רשי'ס תפֿילין לײג איך, איך רוק אַביסל מײַנע ליפּן און שלום על ישראל. מנחה מעריב איז שױן אַ צװײטע פּרשה.

האָט זיך אָבער געמאַכט יענער װאָך דינסטיק אַז איך האָב מיך אַרײַן געכאַפּט אין אַ שטיבל דאַװענען מנחה. געװען איז עס אין אַזאַ שול װי מען דאַװענט מנחה ביז אין רבינו תם'ס זמן אַרײַן, און װאָס פֿרומער מען איז דאַװענט מען װאָס שפּעטער. אַזױ װי דער בעל תפֿילה הײבט אָן דער שטילער שמונה עשרה קומט צו גײן דער אמן בכל כּוחו'ניק.

זײַן נאָמן שטאַמט פּשוט פֿון דעם אַז ער פֿירט זיך צו שרײַען אמן יהא שמיה רבא מיט זײַן גאַנצער כּוח. מיט דער צורײַסט ער גזירות פֿון זיבעציג יאָר. לױט װיפֿיל יהא שמיה רבא'ס עס איז דאָ, און לױט װיפֿיל יאָר ער שרײַט שױן זענען מיר שױן געדעקט טיף אינעם אלף השישי אַרײַן. ער שרײַט אָבער װײַטער.

דער אמן בכל כּוחו'ניק קען מער פֿון דעם אױך. ער איז אַ בקי אין חכמת היד און אױך אין חכמת הפּרצוף. ער איז אַ מבין אױף מקובלים און ער טראָגט אַ ליסטע פֿון אמתע מקובלים. פֿון צײַט צו צײַט שטײט בײַ אים אין דער הײם אײַן אַ מקובל. די װאָס װיסן זאָגן אַז ער אַלײן איז אױך אַ מבין אין די קלײנע אותיות.

אין שול רעט ער אין גאַנצן נישט; ער מאַכט נאָר 'ע עע נו עעע'. אַנשטאַט אים זאָגן רעד װי אַ מענטש, װערן אונזערע הײליקע מאמינים בני מאמינים נתפּעל און פֿרעגן 'אַזױ האָסט דו געמײנט?' און ער שאָקלט מיטן קאָפּ, 'אַך נו ע' און דרײט מיטן צװײטן פֿינגער אַהין און צוריק און װײַסט אױף זיך און אױף דעם און יענעם, 'אַ אָ נו עעע נו' און מאַכט אױף אַ סידור צום אָנהײב װי ס'שטײט דער א´ ב´ און צײגט אױף אותיות. און אַז מען פֿאַרשטײט אַלץ נישט, לױפֿט ער אַרױס, מאַכט אױף דער טיר, שרײַט אַרײַן אינעם שטיבעל אַרײַן װאָס ער װיל דאָ דערצײלן און ענדליך איז יעדער צופֿרידן אַז מען פֿאַרשטײט װאָס פֿאַר אַ סוד ער האָט אונץ געװאָלט אַנטפּלעקן. אײדער איך פֿאַרגעס איז ער אַ גרױסער שדכן אױך, אָבער נאָר פֿאַר שװערער פֿעלער און אױף דעם דאַרפֿט איר אים נאָכלױפֿן. טאָמער זענט איר אַ שװערע פֿאַל זאָגט ערשט תפֿלת הדרך װײל מען דאַרף אַסאַך לױפֿן.

אַכּלל, האַלטן מיר בײַ אַ שפּעטער מנחה און ער קומט אַרײַן בײַ אָנהײַב שטילע שמונה עשרה און ער איז בײז. הױך פֿרעגט ער 'נו' װײַזט מיטן פֿינגער אױפֿן אָרעם װי ס'ליגט דער האַנט זײגער, און װידער 'נו?' און האַלט אױס דער האַנט דאָרט װי די ליניעס פֿון טפּשות לױפֿן, כּידוע ליודעי חן, און װאַרפֿט זײן אױסגעשטרעקטן האַנט האָריזאָנטאַליש, כּלומר 'װען האָט מען זיך געשטעלט דאַװענען?'. עפּעס אַ נאַר ענטפֿערט אים, און דער בכל כּוחו'ניק רעגט זיך 'נו, קרבנות, אַשרי' און האַלט אױף די פֿינעף פֿינגערס, כּלומר 'װי קען קרבנות און אשרי געדױערן פֿינף מינוט?' מאַכט הױך 'צ צ צ' װען דער עולם דאַװענט שטיל, װאַרפֿט אַראָפּ זײַן סידור אױפֿן טיש מיט אַ כּעס, און נעמט זיך דאַװענען אױפֿן קול.

ס'קומט צו קדושה, שרײַעט ער הױך 'קדוש קדוש קדוש' אױף צו להכעיס אַז דער בעל תפֿילה קען נישט װײַטער פֿאָרן ביז װי לאַנג ער האָט נישט געענדיגט. אַז מען האַלט בײַ קדיש נאָך שמונה עשרה האָט דער יהא שמיה רבא געדינערט. און אַזױ האָט ער געלערנט דער עולם װאָס דאָס מײנט נישט װאַרטן אױף אים װײַל ער דאַרף קומן צען מינוט שפּעט.

נאָך מנחה האָבן געװאַרט אױף אים די קליענטן. ערשט האָב ער בודק געװען זײַן סעליולער װער ס'האָט אים אַרײַנגערופֿן, צו דעם דאַרף מען דאָך נישט רעדן, דערנאָך האָט ער גענומן פֿון מענטשן זײרע נעמער און זײרע מאַמע'ס נעמער. דאָס איז מן הסתם פֿאַר די מקובלים אָבער מען גיט עס אים איבער װײַל ער האָט בײַ זײ פּראָטעקציע. דערנאָך זענען געקומן עלטערן פֿון די שװערע פֿעלער אױף זײ אַ שידוך טון. און װען ס'קומט צו שידוכים לױפֿט מען יעדען נאָך, װײַל לױנט זיך עס דען צו זײַן אַ חכם און דער בחור צו די מײדל זאָל דערװײַל זיך עלטערן? און בײַ דער בכל כּוחו'ניק װערן אַסאַך געהאָלפֿן.

און אַצינד קען מען זיך גײן שטעלן מעריב.