יום חמישי, אפריל 14, 2005

שבת החודש/ראש חודש

ס´איז כמעט נישט דאָ אַ וואָך וואָס מײַנע קינדער קומן נישט אַהיים מיט די נאַרישקייטן וואָס מען לערנט זיי אױס אין די חדרים און שולן. שבת בײַם טיש האָט מײַן טאָכטער געזאָגט אַז זי האָט געלערנט אין שולע אַז מען טאָר נישט זײַן שטאָלץ, ´פּראָױד´. פּראָויד האָט צוויי באַדייטן, לשבח און לגנאי: איינס איז אַ לעגיטימישע שטאָלצקייט וואָס יעדער איז באַרעכטיקט פאַר זײַנע דערגרייכונגן. דאָס איז לשבח און דער באַשעפער אַליין זאָגט מעשה ידי להתפּאר. דער לגנאידיקער פּשט איז ווען מען באַרימט זיך און מען זינגט די אייגענע שבחים און איבערהויפּט ווען מען שטאָלצירט זיך צו גרייסן איבער אַנדרע. איך וואָלט דן געווען מיין טאָכטערס לערערן לכּף זכות ווען איך וואָלט נישט אַליין געווען אַ קרבן פון אַ סיסטעם וואָס איז מאבד ביָדַיִם יעדער ביסל זעלבסט־שאַץ וואָס מען פאַרמאָגט.

די מיטלן זענען פיל פאַכיק. פון לערנען שער הענוה אין אורחות צדיקים בײַ דער עלעף ביז הערן מעשיות פון צדיקים וואָס האָבן תשובה געטון היינט אויפן נעכטן און מאָרגן אויפן היינט איז דער ´מעסאַדז´ שטענדיק דער זעלבער: אונז קענען גאָרנישט. דאָס חזרט זיך איבער בײַ די בעלי תפילות וואָס מאַכן דעם שטיק ווען מען שיקט זיי צו, די ברוך השמס אין יעדן זאַץ ווײַל אַליין קען מען גאָרנישט, בײַ קינדער וואָס פאַרלירן זיך דער צינג ווען מען פרעגט זיי וויאַזוי זיי הייסן, און יונגעלײַט וואָס קענען נישט אויספילן אַן אימיגראַציע צעטל אָן צו האָבן אַ זאַק מיט שאלות כּאילו אין דעם צעטל ליגט אַן אתרוג, אַ בדיקה שמאַטע, אַ דופן עקומה און אַ פרישע פּאָר שטרימפּ אין די נײַן טעג אין איינעם. ´וואָס שרײַבט מען דאָ?´ און ער צייגט אויפן ז און נ אונטער מין.

ס´שטעלט זיך נישט נאָר אַרויס בײַ ואין אנחנו יכולים נאָר בײַ פעהיקע אויך. די וואָס זענען נאַטירלעך קאָנפידענט און זעלבסט זיכער האָט מען נישט געהאָדעוועט און אײַנגעצאַמט אַז עס זאָל אַרויסקומן שעפעריש. דעריבער קומט עס אַרויס ווי חוצפּה און אויבערחכמישקייט וואָס מען טײַטשט אײַן מיט ויגבה לבו בדרכּי ה´. פון דער אַנדרע זײַט שאַרפע קעפּ וואָס מען רופט ´אַ ר´ עקיבא אייגער´ זײַט זייערע גוטע קשיא אין כּיצד מברכין ערוואַרטן פון זיך חריפות וואָס זיי קענען זיך נישט צושטעלן און ווערן בײַ זיך געפאַלן. און ווען מען זעט זיכערקייט אָדער אָטאָריטעט בײַ אַנדרע ווענדט זיך וווּ דער חמר שטייט אײַן. איז עס לטובתינו איז עס ´אַ פּיסק, אַ קאָפּ, אַ פעדער, אַ מושלם.´ ווײַטער אַז יענער ווערט פאַר אונז נישט נתפּעל טראָץ דעם אַז מיר גט´ן זיך קוים און מיר רצחנען זיך נישט און מיר האָבן אַ זילבער שאַנק און א ספרים שאַפער אַנשטאָט אַ פּלאַזמאַ טעלעוויזיע, איז עס ´´אַ הינט, אַ רשע, אַ דבר אחר, אַ נאַצי.´

און איך מיז מיר זיצן בײַ מײַן שבת טיש און אויסהערן אַז מען טאָר נישט זײַן פּראָויד און זיך בײַסן די ליפּן. און אַז צרעת קומט וועגן לשון הרע און ווען משיח וויט קומן וועט מען ווידער קרעציק ווערן און פאַרדעם אוודאי אחכה לו בכל יום שיבא. און איידער איך פאַרגעס לדעת אָנקל מוישי מיינט נישט רעדן לשון הרע אינגאַנצן נישט רעדן.

איך קום אײַך וויאַזוי ראש־חודש איז געווען נאָר דער נײַער אויסלייג געדויערט אַ יאָר מיט א מיטוואָך ממילא חבי כּמעט רגע.

אַ גוטן שבת!

3 תגובות:

אנונימי אמר/ה...

Katle, your comment about ba'al tfillos having to pretend they're not interested in davening or not all that good at it reminded me of a funny incident.
In the shul where my husband davens, the gabbai approached a guy who *liked the bretel* and asked him to be the ba'al tfilla one Shabbos. He immediately said "yes."
A minute later, he tells the gabbai, "Y'know, I think I said yes too fast. S'past nisht. Let's replay the scene."
"Okay," the gabbai said. And he starts again.
"Vilst efsher tzitreten tzim amud?"
"Nah," the man replies.
"Efsher duch," says the gabbai.
Man: "Ich veis?"
Gabbai: "Farvoos nisht? S'iz a tovah."
Man: "Okay. Ich vel mich nisht luzen baiten." And with that, he went to the amud.

אנונימי אמר/ה...

Rita, it sounds like your husband attends a Galitzyane shul.

אנונימי אמר/ה...

No, as Hungarian as they come.