הײַנט אינדערפֿרי בײַם צאַמלײגן די תפֿילין איז מיר אױסגעקומן אונטערצוהערן גאָר אַן אינטערסאַנטער שמועס. אַ יונגערמאַן, ער איז שױן נישט אַזױ יונג װײַל ער האָט לעצטענס חתונה געמאַכט זײַן ערשטער קינד און פֿון דעם קענט איר מאַכן אַ שמע־מינה אַז ער איז צום מערסטענס אײנס ,צװײ און פֿערציק. העמד אדם על חזקתו און ער איז אװדאי געװען אין דער געגענט פֿון צװאָנציק װען ער האָט חתונה געהאַט. שטעל אים װײַטער אױפֿן חזקה אַז ביז אַ יאָר האָט ער געמאַכט אַ שמחה, לײגט צו אַביסל קאָפּ און רעכענט אױס אַז זײַן טאָכטער איז מן הסתם אַרום די אַכצן װײַל װען נישט װאָל מען שױן גערעדט דערפֿון ומכלל לאו אתה שומע הן, האָבן מיר דערפֿון אַ קיימא לן אַז ער איז מן הסתם נאָך פֿאַר די בינה. לכל היותר האָט ער עס קױם באַקומן און ער לײענט נאָך דאָס האַנטביך װיאַזױ מען ניצט עס.
גײט ער צו צו אײנס פֿון די פֿרישע יונגעלײַט. ער, כּלומר דער בעל הבינה, איז פֿון די װאָס פֿאַרמאָגן אַ געװאַלד חכמה און דעת, אַזױפֿיל אַז כאָטש זײ רעדן געהעריק מיטן עולם האַלטן זײ אַסאַך צוריק װײַל זײ גלײַכן נישט אינגאַנצן דעם עולם. 'ע, װער װעט מיר דאָ דען פֿאַרשטײן' טראַכטן זײ בײַ זיך װען ס'קומט זײ אױפֿן צינג אַ פּערלטשטײן, אַן אָטענטישע שטיק חכמה. זײ דרײען זיך אַרום װי ר' נחמנס װאָס זיכן אַ ר' נתן.
קומט אָבער אַרײַן אין שיל אַ פּנים חדשות, אַ גאַסט פֿון חוץ־לארץ, אַ ירושלימער משולח, אַ מחותן, אַ שליחא דרחמנא אָדער, װי אין אונזער פֿאַל, אַ פֿרישע יונגערמאַן איז בײַ זײ יום־טוב. זײ שטעלן זיך צו סמוך ונראה ונשמע, לאָזן פֿאַלן פֿון די זעלטענע פּערל װערטער װאָס סתם אַזױ האָבן מיר די בני מתא נישט די זכייה צו הערן, לאָזן פֿאַלן אַ בליק צום גאַסט צי ער האַלט מיט, צין אים אַרײַן מיט די אױגן אינעם שמועס אַרײַן און מיטאַמאָל זענען זײ מיט יענעם פּאַניעבראַט און לאָזן אים נישט צורו. אַנדרע רופֿן דאָס קירוב רחוקים.
גײט אונזער בן בינה און שטעלט זיך צו צו חתן דינן, אַ פֿרישע יונגערמאַן, נאָרװאָס חתונה געהאַט מיט אַ האַלץ פֿיל מיט ליבע־נגעים. אַ גוזמא, אָבער מיר רעדן דאָ נישט פֿון אַ שנה ראשונה, קױם אַ חודש ראשונה. דער פּלאַסטיק פֿון זײַן טלית באַרטל האָט קײן קנײטש נישט, זײַנע רבינו תם רצועות גלאַנצן, זײַן טלית שמעקט פֿון מאָל־באַלן און ער קוקט נאָך אין סידור צו זאָגן מה יקר. מען האַלט שױן נאָכן דאַװענען װען אײנער זינגט זיך אונטער בשעת ער דרײט די רצועות, נאָך אײנער דערצײלט חידושים פֿון דער ראַדיאָ, אַ סאַך זאָגן דעמאָלסט די זעקס געדענקענישן, די דרײַצן גלױבונגן און פּרשת המן און דער בן־ארבעים־לבינהניק גײט צו צום יונגעמאַנטשיק אים אַביסל מקרב זײַן. אױף אָנצוּװאַרעמען דעם שמועס הײבט ער אָן 'ס'איז דיר געלונגן אַרײַן צו גײן אינעם כּולל?' איך האָב נישט מצליח געװען צו הערן פֿון װעלכן כּולל מען האָט גערעדט. דער בן בינה האָט געװאָלט װיסן 'האָסט דיך געדאַרפֿט בעטן?'
דערנאָך מערקט ער אַז אױפֿן יונגערמאַנס רעקל פֿעלט אַ קנעפּל. 'װען מאַן װאַב פֿלײגט ביגלן מאַנע העמעדער, יעצט מאַכט עס אַ גױטע, זי האָט שױן נישט קאַן כּוח, אַז איך האָב עס אָנגעטין און איך האָב באַמערקט אַז זי האָט נישט ציגענײַט אַ קנעפּל װאָס זי װאָלט געדאַרפֿט באַמערקן אַז ס'פֿײלט האָט איך עס אַװעקגעטראַסקעט אַז זי זאָל עס פֿאַררעכטן. איך האַלט נישט זאָלסט אַזױ טין אָבער אַזױ האָב איך געטין.'
——————————————————————————————
מיט אַפּאָר טעג צוריק האָט זיך בײַ מיר געמאַכט אַ שאלה. איך װעל נישט אַרײַנגײן אין מער פּרטים וכּבוד אלקים הסתר דבר אָבער דער מבין װעט שױן יבינען פֿון דאָס קעפּל במה דברים אמורים. און אַז ער װײסט נאָך אַלץ נישט זאָל ער קוקן אױפֿן לוח און זען װעלכע פּרשה מען װעט לײענען די װאָך שבת. און אַז פֿון דעם װײסט ער אױך נישט זאָל ער אױפֿמאַכן די צײַטונגן אָדער לײענען דער לוח מודעות אין שיל װעט ער שױן באַלד זען דער אָנשיקעניש פֿון שיעורים אין 'הלכות הנחוצות לכל בית יהודי' און אַלעס װעט קלאָר װערן.
דער נאַטירליכער פּלאַץ צו גײן פֿרעגן שאלות איז צו אַ רב. האָב איך אַ מנהג אַז װען ס'קומט צו די אינטימישע ענינים גײ איך אין ערגעץ נישט. ס'איז מער ענדערשער אַ חומרא װי אײדער זיך צו־נאַר לײגן פֿאַר אַ לאַנגע באָרד. כאָטש איך האַלט אײַן אַלע דינים, זעט מיר אױס דאָס גאַנצע געשלעפּ פֿון שאלות װי אַ סאָרט אונטערטעניקונג פֿון די מאַסן צו די רבנים, און מיטן זיך אױסטון פֿאַר זײ, פֿיגוראַטיװ גערעדט, טון זײ אײַננעמן אַ חלק פֿון אונז. כּלומר, מיט דעם װאָס װי די פֿרעש קריכן זײ אַרײַן אין די שלאָף־צימערן מיט דעם האָבן זײ אױף אונז אַ שליטה װיבאַלד אין ערגעץ קען מען זיך פֿון זײ נישט אױסבאַהאַלטן.
האָט זיך דאָס מאָל געמאַכט אַז איך האָב יאָ געדאַרפֿט פֿרעגן. איך מיז מיך מתוודה זײַן, און איך שטאָלציר נישט דערמיט, אַז איך האָב מיך פֿײַנט באַקומן און אױך פֿײַנט באַקומן די רבנים. צו דער תורה און די רבנן האָב איך נישט קײן טענות װײַל די תורה איז אינגאַנצן אומשולדיק אין דעם אַז די רבנן האָבן געמאַכט אַ באָרד דאָרט װוּ עס איז אַפֿילו קײן גאָמבע נישט דאָ. װײַטער די רבנן זײ זענען געזעצן און געמאַכט תגין לאותיות און געדרשנט דרשות לרחצה אָבער אין דער זעלבער צײַט פֿאַרנעמט נדה נישט מער װי אײן מסכת אין ש"ס.
בזמן הזה אָבער האָט מען אַרױפֿגעריקט די הלכות צום אױבן אָן און מען האָט אַרױסגענומן טהרת המשפּחה פֿון דער שלאָף־צימער און מען שלעפּט עס אַרום װי מרדכי אױפֿן פֿערד. װעלן מענטשן זאָגן, 'שובבי"ם,' 'ס'איז דאָך פֿון דער אר"י הקדוש,' 'ס'איז נישט קײן הײַנטיקע מעשות.' רבותי, װי װײַט איך װײס און פֿון אַלעס װאָס איך האָב געהערט און געלײענט אױפֿן ענין איז שובבי"ם צו טון בלױז מיט מאַסטורבאַציע. הײַנטיקע צײַטן האָט מען אַזױ טיף באַגראָבן אַלע סעקסואַלע באַציונגן אַז פּשוט צו מקיים זײַן דעם ודבק באשתו איז געװאָרן אַ האַלבע עבירה. צו דעם לעבן מיר אין אַ זמן װאָס מען איז פּאַראַנױד איבער הלכה. פּונקט װי דער אָנשיקעניש מיט הלכה ספֿרים האָט אָנגעברענגט אַז מען קען זיך קױם רירן אױף שבת אָן צו ערװעקן אַ פֿרישע שאלה אַזױ ברענגט מען אַרײַן טהרת המשפּחה אין דער זעלבער ספֿערע אַז פֿאַר מען געבט אַ קיש מיז מען ערשט לױפֿן פֿרעגן. דערצו איז דאָ דער פֿאַרברײַטערונג פֿון עסקי ציבור.
אױף אבות ובנים, דאָס לערנען פֿון טאַטעס מיט קינדער מוצאי־שבת און דווקא אין שיל, האָט מען גענומן אַ פּשוטע פּריװאַטע באַציונג צװישן טאַטעס און קינדער װען מען פֿאַרהערט די קינדער שבת צי מוצאי־שבת און מען האָט עס טראַנספֿערירט צום ציבורישן טאָפּ. און אַז ס'ליגט בײַ ציבור װערט עס באַלד אַ פּרנסה און אַז ס'װערט אַ פּרנסה װערט עס װידער פּריװאַט. דער חילוק איז בלױז אַז פֿריער איז עס געלעגן בײַ יעדער טאַטע אין די הענט און הײַנט ליגט עס בײַ די שליחי דרחמנא. ס'איז נישט אַנדערש בײַ די טהרת המשפּחה שיעורים. מען האָט שטענדיק אױסגעלערנט חתנים און מײדלעך זײערע הלכות פֿאַר זײ האָבן חתונה געהאַט און אַלעדיקט. איך געדענק נישט אַז די רבנישע דרשות ספֿרים זאָלן זײַן פֿיל מיט הלכות נדה. זענען געקומן די הײַנטיקע פֿירנעמערס און געפֿונען אַן אָפֿענעם טיר סײַ אױף נאָך מער צו אונטערטעניקן דעם עולם און סײַ אױף אַ פּרנסהלע אין דער זײַט אױך. קומט אַצינד יעדעס יאָר שובבי"ם און מען קען נישט פּטור װערן פֿון די גאָט פֿאַרזאָגערס װאָס מאַכן אױף יעדן װינקל נאָך אַ שיעור און נעמן אַרױס גאַנצע בלעטער אין די צײַטונגן צו פּובליצירן װיפֿיל שיעורים זײ שטעלן צו. און װאָס גײט מען דען זאָגן? אַז אױב ס'איז אַ שאלה יעשה שאלת חכם. װײַל הײנטיקע צײַטן װאָס גאָר װײניק מענטשן לױפֿן צו רבנים מיט הינדלעך, כּשרות ליגט אין די הענט פֿון די מאָלטי־נעשנעלס, אתרוגים דאַרף מען בלױז אײן מאָל אַ יאָר, ציצית און תפֿילין קױפֿט מען גרײט איז װאָס דאַרף מען אַ רב אױסער אױף די סאָרט שאלות. נעמט אַרױס הלכות נדה פֿונעם פֿאַרגלײַך און הונדערטער מו"צן זענען אַרבײַטסלױז. ס'איז אױך צו מערקן װי די אַלע שיעורים זענע כּמעט בלױז פֿאַר מענער װען די הלכות קערן זיך בעיקר אָן צו װײַבער. נאָר װאָס דען, דאָס איז אַלעס נישט מער װי אַ פֿרישע מיטל צו אונטערטעניקן דעם עולם דורך זײ קאָנטראָלירן אין זײערע פּריװאַטסטע מאָמענטן.
איך האָב טאַקע אָנגערופֿן דעם רב, ער האָט מיר געפּסקנט טמא װען ס'איז דאָ גענוג אחרונים װאָס האַלטן כּשר. איך האָב פֿון דעם געװוּסט נאָך פֿאַרן פֿרעגן אָבער איך האָב אַלץ גערופֿן און דערמיט פֿאַרלענגערט אונזערע קאָלעקטיװן גלות. צי ס'איז ראָזנבלום צי די טהרת המשפּחהניקעס, קײנער װעט אונז נישט אַרױסנעמן פֿון אונזערע גלות סײַדן אַז מיר לײזן זיך נישט אַלײן אױס. דערװײַל גײן מיך אַלץ טיפֿער אַרײַן. אײן טרײסט איז דאָ אַז ש'שטײט אַז משיח װערט געבױרן אין תשעה באב, כּלומר דווקא אין די נידעריקסטע צײַטן.
————————————————————————————————————
נאַך אַ שאלה איז נולד געװאָרן בײַ אונז אין דער הײם. איך האָב געשפּילט סקראַבל מיט מײַנע קינדער. מײַן זין האָט געװאָלט מאַכן דער װאָרט 'סעם' (sem) און איך האָב געטענהט אַז עס עקזיסטירט נישט אַזאַ װאָרט. איך האָב אים אױפֿגעװיזן מיט עס אױפֿזיכן אױף דער סקראַבל זײַטל װוּ עס געפֿונט זיך אַ װערטער בוך. ער האָט אָבער געטנהט געװאַלד אַז אװדאי איז עס אַ װאָרט, זײַן שװעסטער־קינד האָט דאָרט געלערנט און איך זאָל אים זאָגן װעלכע שפּראַך עס איז אַז נישט ענגליש. נו, װאָס פּסקנט איר? ס'איז מותר צי נישט?
יום חמישי, דצמבר 30, 2004
הירשם ל-
תגובות לפרסום (Atom)
13 תגובות:
I had already fallen into an annual 'Shoivevim' induced depressed state. Its the announcements that trigger it.
Thanks for your blog. It really does help me.
my my my. you see the problem cleary and you have the antidote in your pocket. but do you use it? what defeatism!
you know they crept into your bedroom because you left the door open. you know the shiurim about nide are for men, not women, because this is mostly about male control of women. you know nobody will rescue you if you don't rescue yourself and then you conclude with an ah well maybe a moshiach will be born?!
i can't agree more that it's about entertainment via control of sexuality. if complicating matters and creating minutia (intellectual masturbation) isn't titilating enough, make it about sexuality and the orgasm is that much stronger. besides you can get off again and again recalling the question.
but why did you HAVE to ask? no-no, don't claim privacy now. being relatively progressive on this issue and feeling terrible for having asked do not absolve you from looking deep and being honest about why you asked the ruv. don't tell me your wife wanted you to because if it was important, you could have insisted as you no doubt do with things you consider important enough. why capitulate on rules the twin purpose of which is to demonize sexuality and treat women as contaminated beings?
and by the way, who do you think wrote the bloody masechet in shas?
oh, one more thing: though it is difficult to analogize mordche to tehares hamishpacha and people are no horses (tho i'm sure some wish they were so hung) i do rather like the image of the rule toters as haman, about to wear a crown of tsoye. i'm ready with my pail.
rav girl here. sorry i don't understand the she'ela or shahle. if "sem" is a new and improved spelling of sam as in let's go to sem goody and buy a cd player, i'll pasken that proper names are typically disallowed but give him points for originality.
(yes, the previous post is mine. forgot to sign but as the token women apikores here, i'm so predictable it's hardly necessary.)
ר' מײדל, איר האָט נאָך נישט געהערט פֿון אַ סעם?! דאָרט װי ייִדישע מײדלעך גײן צו לערנען הלכות שבת און השקפֿה װאָס דער תפֿקיד פֿון אַ ייִדישע פֿרױ איז. איר האָט נישט געהערט פֿון גײטסעד סעם און בית־יעקב סעמס? ס'דאָ װאָס רופֿן עס סעמינאַרן אָבער כּלל ישראל רופֿט עס סעם.
ahahahaha! now i know the etiology of my problems. see, if only i had gone to sem i would have known all i needed to embrace tehares mishpuche and i certainly wouldn't be rav girl.
btw, miriam veyber as i like to call it, lists sem as the abbreviation for semicolon, semitic and seminary. give the kid his points.
I grew up in Litvishe yeshivot, so I missed out on SHOVEVIM, enjoyed reading up on it, coincidentally, I got to visit the ARI ZL s shil last week.
If SHOVEVIM is to make up for onanut, then wouldn t the best approach be to minimize the complications around legitimate contact?
Frankly, I m cynical, it seems the whole year is riddled with period after period of yemot tshuvah SHOVEVIM then SFIRA then 3 WEEKS then ELUL and YAMIM NORAIM then BHB.
There s room in all of us for self improvement but it seems to focus on minutiae.
And as soon as people learn to live with a new takanah, some new crisis comes up.
Did our ancestors have to deal with glatt vegetables and now glatt water?
And having the Rav in your bedroom, so to speak can get a bit wierd, unless, of course, you re an exhibitionist.
Seems that it s not about the rabbanim trying to control people, but of insecure, competitive people voluntarily subjecting themselves to this way of life so as never to be found lacking somehow.
Perhaps this total control over every facet of daily life has the effect of reinforcing ethical thoughts and behaviors.
From my own experience, I must say that this works, all in all I find that the Haredi community has done an amaing job of raising mentchen and baalei hesed.
From the Acher instructing R Meir department, Katle, I detect growing bitterness and am worried about you.
Are you heading for a crisis?
Zay gebentcht!
isaac, you're the sunnyiest cynic i've ever encountered and perhaps you can afford to be this way because you never had to actually live under these rules. i do hope you are being sarcastic about how you "enjoyed" reading up on shovevim.
it seems like you're saying the trend towards glat water is ridiculous. it also seems like you are proposing removal of prohibitions as a way of avoiding violations. nevertheless, you are of the opinion that "total control over every facet of daily life" is a good thing because it creates ethical people. i must strongly disagree and again note that you are not subjecting yourself to this total control.
i have some questions for you or anybody:
1) what percentage of people do you think voluntarily submit to these rules because they are insecure and competitive?
2) what is your explanation for why the remainder of people submit to these rebbes and rules?
3) how are people who are totally controlled to go about resisting?
4) can somebody tell me exactly when is sex prohibited besides during and after menstruation? which yemei tshuvah magically negate pru irvu?
girl
>>>isaac, you're the sunnyiest cynic...
Thanks
>>>you can afford to be this way because you never had to actually live under these rules.
Actually, I used to.
>>>i do hope you are being sarcastic about how you "enjoyed" reading up on shovevim.
I enjoyed learning something new.
>>>it seems like you're saying the trend towards glat water is ridiculous.
As does KK, I think.
>>>it also seems like you are proposing removal of prohibitions as a way of avoiding violations.
More like a moratorium on new prohibitions
>>>nevertheless, you are of the opinion that "total control over every facet of daily life" is a good thing because it creates ethical people.
Just allowing myself a contrarian thought
i have some questions for you or anybody:
1) what percentage of people do you think voluntarily submit to these rules because they are insecure and competitive?
Don t know, but I believe that insecurity and competitiveness is behind the rush to new rules, not necessarily observance of the core.
2) what is your explanation for why the remainder of people submit to these rebbes and rules?
They truly believe it and perceive value in the lifestyle.
3) how are people who are totally controlled to go about resisting?
They write anonymous blogs.
4) can somebody tell me exactly when is sex prohibited besides during and after menstruation? which yemei tshuvah magically negate pru irvu?
Sorry, I skipped these classes and am not clear about yemei tshuvah, but the 2 major fasts, Yom Kippur and the Ninth of Av, also immediately after defloration and I believe, during the week of mourning.
Have a great week!
> Actually, I used to.
you mean to tell me litvishe pple also engage in glat water madness? and like no radio or secular books? r we not speaking of total control of daily life ala haredi style?
> I enjoyed learning something new.
the joy of detached intellectualism?
> Just allowing myself a contrarian thought
kol hakavod. life is full of contradictions and illogical preferences. there is usually at least a shred of good in something overwhelmingly negative. my beef is with not moving forward.
change is not going to happen unless there is a concerted effort and the effort needs to be tailored to the reason pple got there in the first place.
>They write anonymous blogs.
ahahaha! yes, i'd say keep blogging kk. let's also think concretely beyond the internet because the vast majority of pple r not hooked up. how do folks who have a problem with overregulations start to resist and find each other?
you have people who are not happy but can't even articulate the problem to themselves, let alone to others. for example, how can women who feel humiliated but have had to submit to law of nide for generations even imagine that their breakthrough bleeding is their own business and nobody else's? (i'm not even talking about people who don't perceive the laws of nide as humiliation!) then, how r pple who think it's ridiculous to submit a blood stained cloth to a ruv for inspection going to "just say no"? if memory serves me, the rebbes paskin whether a stain is menstrual blood based, in part, on the color. from a medical standpoint this is utterly ridiculous because the origin is all uterine. how r we going to get women to ask their doctors for an explanation and believe it? i'm truly stumped.
a gut vuch to you.
> Actually, I used to.
>>you mean to tell me litvishe pple also engage in glat water madness? and like no radio or secular books? r we not speaking of total control of daily life ala haredi style?
I grew up in Borough Park and attended Litvishe yeshivot and Hasidishe summer camp so I ve had both experiences.
Can t say what the lifestyle is today but IMHO both are Haredi and both have strong elements of control.
Example, there's a right and wrong way to wash your hands.
> I enjoyed learning something new.
>>the joy of detached intellectualism?
Yeah!
> Just allowing myself a contrarian thought
>>kol hakavod. life is full of contradictions and illogical preferences. there is usually at least a shred of good in something overwhelmingly negative. my beef is with not moving forward.
Sigh.
>>change is not going to happen unless there is a concerted effort and the effort needs to be tailored to the reason pple got there in the first place.
I think that most people are happy with the way things are.
For the rest, it's up to them to make their own moves.
In Israel, there s an org set up to help people make the jump, but I don t know about elsewhere in the world.
>They write anonymous blogs.
>>ahahaha! yes, i'd say keep blogging kk... how do folks who have a problem with overregulations start to resist and find each other?
On Manhattan's Upper West Side, perhaps?
>>a gut vuch to you.
and to you too Rav Girl and to everyone
Hello people!
buy viagra
cheap viagra online
G'night
Good evening, thanks author.
go here [url=http://viagra-store.info/]viara[/url].
Here you can buy http://viagra-store.info#viagra online.
Bye.
Hi, cool site.
Go here [url=http://www.jahk.org/forum/topic.asp?TOPIC_ID=113]viagra[/url].
Buy http://www.jahk.org/forum/topic.asp?TOPIC_ID=113#viagra online.
Bye.
הוסף רשומת תגובה