קצבים, פֿישערס און בעקערס

אײַנקױפֿענדיק אױף שבת דערצײל איך פֿאַרן פֿישער אַז מײַן זינס מלמד האָט אים געזאָגט אַז ס'איז פֿאַראַן דומם, צומח, חי און מדבר און העכער פֿון אַלע שטײט דער ייִד. זאָג איך פֿאַרן פֿישער אַז איך האָב אים באַלד געזאָגט אַז ס'איז נאַרישקײטן און מיר זענען מיר נישט גרעסערע מיוחסים פֿון אַנדרע. זאָגט מיר דער פֿישער 'הײסט עס אַז די לײקענסט נישט נאָר אין צדיקים און רבנים נאָר אינעם באַשעפֿער אױך'. פֿרעג איך אים צי װען ער גײט אין מאַרק צי ער האַלט אַז ער שטײט העכער פֿון די סוחרים אױפֿן צװײטן זײַט פֿונעם בודקע. זאָגט ער אַז יאָ ווײַל זײ רעדן אַזױ געמײן און דערפאַר האַלט ער זיך העכער פֿון זײ. פֿרעג איך אים און װאָס איז מיט דער יונגערמאַן װאָס אַרבעט בײַ דיר װאָס גײט שבת מיט די פּיאות אַראָפּגעלאָזט און מיט װײַסע שטרימפּ, און ער האָט אױך נישט קײַן זױבער מױל. און אױב ס'איז בלױז װײַל זײ רעדן מיאוס האָט עס דאָך נישט צי טון צי מען איז אַ ייִד צי אַ גױ. פֿרעג איך אים װידער צי ער האַלט אַז ס'איז דאָ עפּעס אינטרינזיש װאָס מאַכט אַ ייִד שטײן העכער װי אַ גױ. הײבט ער אָן צי קעקעצען. זאָג איך אים 'דו האַלטסט נישט אַנדערש װי מיר און אַ גוטן שבת'.

דער בעקער זאָגט מיר אַז ס'זעט אים נישט אױס אַז משיח װען קומן. ער קען נישט גלײבן אַז אַלע גױים װעלן מיט אַ מאָל נעלם װערן. פֿרעג איך אים פֿון װי ער נעמט אַזאַ זאַך אַז גױים װעלן שטאַרבן װען משיח קומט. װײסט ער נישט אָבער אַלץ האַלט ער אַז װאָס עס איז דאָס װעט בלײַבן און די אױסזיכטן פֿאַר משיח זענען שמאָל. דער קצבֿ איז בײז. די װאָס געבן אַ הכשר אױף זײַן יאַטקע האָבן אים פֿאַרדרײט אַ קאָפּ איבער װאָס ער מעג דאָרט פֿאַרקױפֿן אױסער פֿלײש. דערצײלט ער מיר װעגן אַ מאַכער אין דער כּשרות װאָס הײסט משה בעסער. 'האָב איך געזאָקט פֿאַר דעם מױשע פֿרעסער, הער מיך צי איך בין אַ קױען (כּהן) אין איך בענטש נאָר אין איך שעלט נישט, אָבער װאָס פֿאַר אַ רעכט האָסט די מיר צי זאָגן....' איך נעם מײַן רעשט, איך שמײכל זיך מיט אים און גריס אים כּל טוב.

ט. דערצײלט מיר אַז ער דאַװענט מנחה בײַם פֿיש געשעפֿט. איז דער מנהג אַז מען ציט אַראָפּ דער אײַזערנע שוץ אַז די מתפללים זאָלן נישט אַרױסזען דער גאַס און אױך כדי דער גאַס זאָל נישט אַרײַזען. יענער װאָך האָט מעורר געװען אַ יונגערמאַן אַז מען ציט נישט גענוג אַראָפּ דעם אײַזן און װיבאַלד מזרח איז אין דער ריכטונג פון דער גאַס איז װען מען דאַװענט קען מען זען די פֿיס פֿון די עוברים ושבים, אָדער בעסער געזאָגט די עוברות ושבות. האָט ער מעורר געװען אַז מען דאַרף אַראָפּ ציען דעם אײַזן בין אונטן. מײנט איר אַז אײנער האָט אים געזאָגט 'קוק נישט' צי 'אַז ס'געפֿעלט דיר נישט זיך דיך אַן אַנדרע שול'? אַ נעכטיגן טאָג. דאָס איז דער מזל פֿון כּלל ישראל אַז אַלץ געװינען די פֿרומערע. אינדװידיואַל װעט זיך יעדער אָפּרעדן אָבער קאָלעקטיװ װעלן זײ אַלע נאָכגײן װי לעמינגס איבערן באַרג.