הודו לה׳. עס זענען שױן מער װי טױזנט מענטשן אַריבער דעם בלאָג זײַטן ערשטן טאָג. אַנדרע װעלן זאָגן אַז מער װי טױזנט מענטשן זענען רחמנא לצלן נכשל געװאָרן פֿון מײַנע דעות כּוזבֿות.
און איך? װענט זיך אױפֿן װעטער.
אױף אַ גוטן טאָג טוט מיר באַנק אַז איך שרײַב נישט גענוג און אַז איך קען נישט אָנכאַפּן מײַן פֿעדער און גיסן פּאָלעמישע פּעך און שװעבל אױף װעם און װאָס ס'ע לאָט זיך און אױף אַלעס װאָס ברענט בײַ מיר אין האַרצן. װאָס זאָל איך אָבער טון אַז איך האָב קינדער און איך דאַרף מיט זײ אַ שידוך טאָן.
װײַטער אױף אַ שלעכטן טאָג עס איך מיך אױף דאָס געזונט אַז איך קען נישט זײַן װי די ייִדן װאָס זענען אַיעדער טאָג אין שול בײַ מה טובֿו און גײן נישט אַװעק פֿאַר עלינו; װאָס האָבן אַ שיעור אַיעדער אָװענט און גלײבן באמונה שלימה אַז חז"ל האָבן געװוּסט פֿון בראָדבענד נאָך אײדער מען האָב באַשאַפֿן דאָס רעדל; װאָס באָדן זיך אין אַ 'געװאַלדיק װאָרט' און װערן נתפּעל פֿון טאָג טעגליכע מעשׂה נסים; װאָס זאָגן ברוך השם און זען אַ באַזונדערע סייעתּא דשמיא אין אַיעדער גוטע זאַך און אױף אַ שלעכטע זאַך זאָגן זײ ס'איז באַשערט און אַבי נישט ערגער; בקיצור אַזעלכע ייִדן װאָס דער יצר הרע האָב פּשוט אין זײ פֿאַרגעסן.
װי אױף צו להכעיס האָט דער באַשעפֿער מיר אָבער באַשאַפֿן אַ בין השמשות'דיקע. בײַ די חסידים אַ משׂכּיל בײַ די משׂכּילים אַ חסיד; אַ בן שם צװישן די בני נח און אַ בן נח צװישן די בני שם; אין דער קאָנצערט זאַל און טיאַטער אַ פֿאַריאַרמולקטן ייִד אָבער אין בית מדרש אַ מאָדערנער חסיד; מיטן קוראַז צו שרײַבן אַ בלאָג אָבער װי אַ הינדל װען ס'קומט צו דערציִילן די סודות פֿון חדר; מיט אַ נאָז צו שמעקן דער חסידישן ריח ניחוח אָבער אָן אַ מױל דאָס אױסצוברעכן; מיט אײן, נײן צװײ, פֿיס אין דער צוקונפֿט אָבער מיטן האַרצן אינעם עבֿר; אַ שׂונא פֿון פּרימיטיװקײט אָבער אַ נאַשער פֿון נאָסטאַלגי. איך טו אַלעס (כּמעט) כּאשר צוה ה׳ אָבער אַלץ בין איך אַ כּופֿר צװישן די מאמינים.
דאָס אַלעס לױפֿט דורך מײַן מוח װען איך מאַך מײַן חשבון הנפֿש איבערן טױזענסטער באַזוכער צו מײַן בלאָג. (ס'איז אַ גוזמא װײַל איך בין אַ גרױסער חלק פֿון די טױזנט, אָבער סימנא מלתא היא.) איך שרײַב מיר װײַטער מיט מסירת נפֿש איבער צו געבן װאָס טוט זיך סײַ אַרום מיר און סײַ אינערװײניק בײַ מיר. ס'איז טאַקע נישט אַלעס װאָס איך זע אָבער דאָס ביסל געבט אױך אַ שטימע פֿאַר די װאָס מען װאָלט אַנדערש נישט געהערט. בײַ פֿילאָזאָפֿן איז דאָ אַ באַגריף אַז דער װעלט עקזיסטירט נאָר בײַ אונז אין מוח. הײסט עס אַז עס איז נישט דאָ קײַן הערער איז נישט דאָ קײַן קול ממילא האָבן די לײנער אױך דערין אַ חלק.
איז לאָמיר זיך אַלע פֿרײען און אױסרופֿן און לאָז זיך הערן איבערן נעץ דער בת קול װאָס האָט עדות געזאָגט אױף משה רבינו'ס אָרענטליכקײט "ואת האלף". און לאָז עס טאַקע קלונגן מיט אַן אזלא גרש!
און איך? װענט זיך אױפֿן װעטער.
אױף אַ גוטן טאָג טוט מיר באַנק אַז איך שרײַב נישט גענוג און אַז איך קען נישט אָנכאַפּן מײַן פֿעדער און גיסן פּאָלעמישע פּעך און שװעבל אױף װעם און װאָס ס'ע לאָט זיך און אױף אַלעס װאָס ברענט בײַ מיר אין האַרצן. װאָס זאָל איך אָבער טון אַז איך האָב קינדער און איך דאַרף מיט זײ אַ שידוך טאָן.
װײַטער אױף אַ שלעכטן טאָג עס איך מיך אױף דאָס געזונט אַז איך קען נישט זײַן װי די ייִדן װאָס זענען אַיעדער טאָג אין שול בײַ מה טובֿו און גײן נישט אַװעק פֿאַר עלינו; װאָס האָבן אַ שיעור אַיעדער אָװענט און גלײבן באמונה שלימה אַז חז"ל האָבן געװוּסט פֿון בראָדבענד נאָך אײדער מען האָב באַשאַפֿן דאָס רעדל; װאָס באָדן זיך אין אַ 'געװאַלדיק װאָרט' און װערן נתפּעל פֿון טאָג טעגליכע מעשׂה נסים; װאָס זאָגן ברוך השם און זען אַ באַזונדערע סייעתּא דשמיא אין אַיעדער גוטע זאַך און אױף אַ שלעכטע זאַך זאָגן זײ ס'איז באַשערט און אַבי נישט ערגער; בקיצור אַזעלכע ייִדן װאָס דער יצר הרע האָב פּשוט אין זײ פֿאַרגעסן.
װי אױף צו להכעיס האָט דער באַשעפֿער מיר אָבער באַשאַפֿן אַ בין השמשות'דיקע. בײַ די חסידים אַ משׂכּיל בײַ די משׂכּילים אַ חסיד; אַ בן שם צװישן די בני נח און אַ בן נח צװישן די בני שם; אין דער קאָנצערט זאַל און טיאַטער אַ פֿאַריאַרמולקטן ייִד אָבער אין בית מדרש אַ מאָדערנער חסיד; מיטן קוראַז צו שרײַבן אַ בלאָג אָבער װי אַ הינדל װען ס'קומט צו דערציִילן די סודות פֿון חדר; מיט אַ נאָז צו שמעקן דער חסידישן ריח ניחוח אָבער אָן אַ מױל דאָס אױסצוברעכן; מיט אײן, נײן צװײ, פֿיס אין דער צוקונפֿט אָבער מיטן האַרצן אינעם עבֿר; אַ שׂונא פֿון פּרימיטיװקײט אָבער אַ נאַשער פֿון נאָסטאַלגי. איך טו אַלעס (כּמעט) כּאשר צוה ה׳ אָבער אַלץ בין איך אַ כּופֿר צװישן די מאמינים.
דאָס אַלעס לױפֿט דורך מײַן מוח װען איך מאַך מײַן חשבון הנפֿש איבערן טױזענסטער באַזוכער צו מײַן בלאָג. (ס'איז אַ גוזמא װײַל איך בין אַ גרױסער חלק פֿון די טױזנט, אָבער סימנא מלתא היא.) איך שרײַב מיר װײַטער מיט מסירת נפֿש איבער צו געבן װאָס טוט זיך סײַ אַרום מיר און סײַ אינערװײניק בײַ מיר. ס'איז טאַקע נישט אַלעס װאָס איך זע אָבער דאָס ביסל געבט אױך אַ שטימע פֿאַר די װאָס מען װאָלט אַנדערש נישט געהערט. בײַ פֿילאָזאָפֿן איז דאָ אַ באַגריף אַז דער װעלט עקזיסטירט נאָר בײַ אונז אין מוח. הײסט עס אַז עס איז נישט דאָ קײַן הערער איז נישט דאָ קײַן קול ממילא האָבן די לײנער אױך דערין אַ חלק.
איז לאָמיר זיך אַלע פֿרײען און אױסרופֿן און לאָז זיך הערן איבערן נעץ דער בת קול װאָס האָט עדות געזאָגט אױף משה רבינו'ס אָרענטליכקײט "ואת האלף". און לאָז עס טאַקע קלונגן מיט אַן אזלא גרש!
אין תגובות:
הוסף רשומת תגובה